कोकणातल्या भूतकथा भाग 3 " वांझल्यातला गिरा "- Marathi horror story-

कोकणातल्या #भूतकथा #भाग #३

*" वसंततात्या "*
- संदेश म्हात्रे
(०५.०७.२०१८)

नमस्कार वाचक मित्रहो, माझ्या आतापर्यंतच्या भयकथांना
भरभरून प्रेम व प्रतिसाद दिल्याबद्दल तुमचे आभार.

आज मी तुम्हाला कोकणातील रायगड जिल्ह्यातील पेण तालुक्यातील बेणेघाट या माझ्या मूळ खुद्द गावातील एक प्रसंग सांगणार आहे. हि थरारक गोष्ट खरी घडलेली आहे. वसंततात्या हे माझ्या वडिलांचे मावसभाऊ, त्यांच्या सोबत घडलेली ही अंगावर काटा आणणारी कथा. रायगड जिल्हा हा भाताच्या शेतीसाठी व येथील पेणमधील सुबक गणपतीच्या मूर्तींसाठी प्रसिद्ध आहे. साधारण १९६८ साली माझ्या वडिलांची दहावीची परीक्षा झाली असेल, तोपर्यंत ते बेणेघाट येथे गावीच रहायचे , बाबांचे मोठे भाऊ म्हणजे माझे काका साधारण १९६३-६४ च्या सुमारास मुंबईत
येऊन स्वतःचं अस्तित्व शोधू लागले, स्थिर स्थावर वाटल्यावर त्यांनी माझ्या बाबांनाही मुंबईत येऊन काम करण्यास सांगितले. १९६८-६९ साली बाबा मुंबईत येऊन जमेल ते मिळेल ते काम करत कष्ट करायला सुरुवात केली. या सर्व घडामोडीत काका व बाबांना मोलाचं मार्गदर्शन व सहकार्य लाभलं ते त्यांच्या मामांचं, श्री. विठोबा म्हात्रे, *"आदर्श शिक्षक, महाराष्ट्र राज्य"* या पुरस्काराने नावाजलेलं खणखणीत व्यक्तीमत्व.
विठोबा मामांचे मार्गदर्शन व उपकार आम्ही कधीच फेडू शकणार नाही असं बाबा व काका आठवणीने आवर्जून नेहमीच सांगतात.
बाबांचे वडिल म्हणजे माझे आजोबा हे बाबा लहान असताना देवलोकांत गेले, आजीची इच्छा खूप होती की मुलांनी चांगलं शिकावं पण परिस्थितीनुसार चालावं लागायचं, तुटपुंजी शेती त्यात रक्ताच्या नात्यांमधेच बळकावलेली जमिन.. शेतात राबून वर्षभर खाण्यासाठी भात पिकवायचा आणि त्यातून वर्षभराचं बाजूला ठेवून तुटक मुटक उरेल ते तांदुळ विकायचे एवढाच काय तो खटाटोप. या व्यतिरिक्त मग आजी मिठागरावर मिठ वेगळं करण्याचं काम करायला जाऊ लागली त्यातून महिन्याला "एक रुपया" इतका पगार मिळत असे..
तिथेच गावात बाजूला बाबांची मावशी रहात असे, प्रेमळ आणि गोड व्यक्ती. मी गेलो की मोठ्याशा पेटा-यात ठेवलेली बिस्किटे ती आजी द्यायची. बाबांच्या मावशीचे मिस्टर कडक स्वभावाचे. बाबांना व काकांना काही कमी पडल्यास ते पुरवत असत. बाबांना दोन मावस भाऊ, एक श्री. गणेश पाटील आणि लहान श्री. वसंत पाटील. दोघांनाही आम्ही गणेशतात्या आणि वसंततात्या असेच म्हणतो. गणेशतात्या अध्यात्मिक तर वसंततात्या आधुनिक विचारांचे. दोघांमधला फरक स्पष्ट दिसून येई.
कलेत, चित्रकलेत गणेशतात्यांचा हात कुणी धरू शकणार नाही असा ब्रश फिरतो. रंग छटांवर त्यांचं भाष्य ऐकत रहाण्याजोगं.
तर वसंततात्या तसे स्वभावाने मिलीजुली सरकार.. अध्यात्म आणि वास्तव यांचं सुरेख सांगड असणारी व्यक्ती, दिलखुलास हसणं, त्यांच्या मनमुराद हसण्यात सुरुवातीला "खि sss" येतसे.. स्वभाव रोखठोक. एखाद्या गोष्टीला नकार देता येत नसेल तरी गोल गोल करत तो नकार किती केलं तरी स्पष्टच दिला जातो. उंचपुरा बांधा, तगडी शरीर यष्टी, एखाद्या IAS आॅफिसरला लाजवेल असं व्यक्तिमत्व.चांगलं शिक्षण घेऊन चांगल्या ठिकाणी काम करावं आणि आपलं वेगळेपण सिद्ध करावं अशी त्यांची मनोमनची इच्छा.
वसंततात्यांनी शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर साधारण १९८८-९० च्या सुमारास ते नोकरी करू लागले. नावाजलेल्या कंपन्यांपैकी IPCL कंपनीत काम करताना तीन शिफ्ट मधे काम करावे लागे. गावातल्या घरापासून ते वडखळ नाक्यापर्यंत तीन किलोमीटरचे अंतर पायदळी तुडवावे लागे. वडखळ नाक्यावरून मग हायवेचा रस्ता. पहिली शिफ्ट असताना पहाटे घर सोडावे लागे, बेफाम मोकळा रस्ता. चालायला रस्ता लांब होता म्हणून शेतातून शेताच्या बांधावरून चालत गेल्यास थोडं कमी अंतर चालावं लागे पण शेतातून गेल्यास अधिकच अंधार असायचा. वेळ आणि पायपीट वाचवण्यासाठी ही शेतातलीच वाट छान वाटे, ते त्याच वाटेने येत जात असत. दुसरी शिफ्ट संपल्यानंतर मात्र वडखळ नाक्यावरून या निर्जन वाटेने यायला रात्रीचे दीड दोन वाजत असत.
रात्री या वाटेने यायचे म्हणजे एखाद्याला घाम फुटेल पण वसंततात्या मनात काहीही न आणता हा प्रवास रोजच करत. वाटेत दोन्ही बाजूला शेत. अर्धी वाट चालल्यावर माणूस कुठेच धड पळत जाऊ शकत नाही अशी परिस्थिती. रात्रीची ही वाट चालताना वसंततात्या गाणी गुणगुणत चालायचे. आपल्याच पायांचा चपलेचा आवाज आल्यावर कधी कधी मागे बघावेसे वाटे पण कुठेही न बघता ते आपली वाट सोडत नसत. वाटेत निर्जन किड्यांचा आवाज अंगावर यायचा. कधी कधी कुणीतरी मागून हाक मारतंय की काय असाही भास होई.
वाटेत अधेमधे तळी आहेत, पावसाळ्यात ही तळी भरलेली असतात.
रात्रीचं चालताना दूरवर नजर टाकल्यास माणसा सारख्या चित्र विचित्र आकृत्या दिसत पण कुणीही त्याकडे लक्ष देत नसे.
गावातल्या आज्या वसंततात्यांना सांगायच्या, " बाला, रातचा कामाशी येतंस पून कोनी वा-हला(बोलवलं) तं जाव नकं व्हं " , " त्या तलंन बघाचा नाय सरल आपले घरा यवाचा "
तेव्हा वसंततात्यांच्या धिप्पाड शरीराकडे बघत एखादी आजी म्हणायची, " त्याला कोन भिववल? भूताच भितीन त्याला "
हे सगळं ऐकून वसंततात्याच्या आईला बरं वाटायचं पण तरी ती घाबरायची.
" बाला, बॅटरी घेतलीस काय " ती आठवणीने सांगायची. " रातचा वाटन साप बिप निंगतं "
त्यांचं सगळ्यांचं ऐकल्यावर मात्र पुन्हा रात्री ती वाट चालायची वेळ आल्यावर वसंततात्या थोडं सावरूनच चालायचे, कान टवकारलेले, मधेच सर्रकन कसलातरी आवाज यायचा आणि क्षणार्धात अंगावर काटा उभा रहायचा.
आई म्हणायची, " कोनी भिववला तं आंग उरवाचा नाय व्हं " ...
चालताना घाबरायला झालं तरी, अंगावर काटा आला तरी तात्या धीर धरून चालत, अंग उडवू देत नसत.
एकदा त्यांनी, "घाबरल्यावर अंग का उडवू नये?" याबाबत घरी जमलेल्या आज्यांना विचारलं तेव्हा जानकू आजी म्हणाली, " या बग बाला, तू रातचा यतंस नै त्या टायमान तकरं भूता खेता फिरतान, आता तुजा कामच यो आसला तं काय कराचा, तं या बग मी काय सांगतंय, रातचा शेतान घाबराला झाला नं गार वारा लागला तं आंग उरवाचा नाय, यी भूता खेता वा-यान आसतान, घाबरवतान, कदी हाका मारतान, नं आपुन घाबारलू नं आंग उरवाची खोटी ती आंगान शिरतान. "
" तो भूत बित आंगंन घुसला नै की तो त्याला व्हया तसा खातं नं बोलतं नं आपल्याना ताप भरत हो"

१९९१ सालची गोष्ट. तात्यांची अशीच दुसरी शिफ्ट चालू झाली. सोमवारची रात्र. जुलै आॅगस्टचा महिना. पावसाळा. तात्या दुसरी शिफ्ट संपवून रात्री घरी परतीच्या वाटेवर चालत होते. वाटेच्या दुतर्फा भाताच्या शेतीची हिरवळ. चिखलाची वाट. चालताना चिखलात बुट चिकटायचे, त्यांचा विचित्र आवाज येई. आमावस्या नव्हती पण दोन तीन दिवसांनी अमावस्या येणार होती.
वसंततात्या वडखळ नाक्यावरून गावाच्या दिशेने अंधारलेल्या वाटेवरून चालत होते.
आज वाट जरा अंधुक दिसत होती, शेतातून बांधावरून चालताना आजुबाजूला दिसणारी मोजकी भेंडीची झाडं(रानटी गुलमोहरासारखी) आज काळीकुट्ट दिसत होती. वाट सोडुन इतरत्र बघायची हिम्मत होत नव्हती. तरी जीव मुठीत धरुन तात्या चालत होते. मधेच मागुन कोणीतरी चालतंय असा भास होई. न राहवून घाबरायला झाल्यास ते पटकन वळून मागे बघत, थांबत. कुणी नाही पाहून ते परत चालायला लागले. तोच हिरव्या गार शेतातून

" मी यव कय रं? "

असा धडकी भरणारा आवाज कानावर पडला, कर्णकर्कश असा तो आवाज तात्यांच्या कानात घुमू लागला. एक किलोमीटर अंतर कापून झाले होते. अजून दीड किलोमीटर कसं चालायचं असा प्रश्न त्यांना पडू लागला. आवाज आलेल्या शेतात बघण्याची हिम्मत होईना. त्यांनी आईला आठवलं, त्या आज्यांना आठवलं, अंग उडवायचं नाही, अंग उडवायचं नाही.. त्यांनी मनाशी गाठ बांधली. आपल्याच पायांचा सर्र सर्र आवाज चालणं नकोसं करु लागला. अंगावर काटा येऊ लागला.. भिती वाढायला लागली, अंग कापू लागलं, पाय चालतच होते. आता मागे वळून पहाण्याचीही ताकद नव्हती. पायांचा थरकाप होत होता, त्यामुळे तोल जात होता. धिप्पाड तरण्या माणसाला दम लागत होता. तात्या डोळे फाडून वाट बघत चालत होते. एवढ्यात...

गावाची वेस दिसली, रात्रीचे एक वाजले असतील. काही माणसेही दिसली, वसंततात्यांना हायसं वाटलं. वाटेत दोन तीन ठिकाणी एका शेतातून दुसऱ्या शेतात पाणी वहात जातं त्यावर लाकडी छोटेखानी पूल होते, त्यातल्या एका लाकडावर तात्यांचा पाय घसरला पण ते पडले नाहीत. कसंबसं सावरत ते गावात पोहोचले.जमलेले लोक कुणाचं तरी मयत घेऊन स्मशानात आले होते. तात्यांनी झाली हकिकत विसरण्याचा प्रयत्न केला. घरी कुणालाही काही सांगितले नाही.
रात्री बिछान्यात झोप लागली नाही. कोण होतं तिथे? कुणी आवाज दिला? का आवाज दिला? , खरंच आवाज आला होता की फक्त भास होता तो? शंभर एक प्रश्नांची सरबत्ती तात्यांच्या डोक्यात चालू होती. त्या वाटेनं चालताना त्यांनी स्वतःला घाबरू दिलं नव्हतं पण आता घरी आल्यावर मात्र त्यांना धडकी भरली होती. रात्रीचे तीन-चार-पाच वाजले तात्यांचा डोळा लागला नाही. शेवटी पाचला तसेच उठून त्यांनी अंघोळ केली, देव्हा-यासमोर जाऊन शांतपणे हात जोडले.
" कय रं बाला, आसा कोमरा आरवनी कला पूंजा करतंस? " आईने विचारलं. आईच्या प्रश्नांना उत्तर न देत वसंततात्या तिथून उठले आणि पुन्हा बिछान्यात गेले.
" बाला , कंपनीन काय झाला हाय काय? कनाची भिती करतंस, मना सांग घे " आई बिछान्याजवळ येऊन बोलली.
"काही नाही आई, जा तू, जरा डोकं दुखतंय, झोप लागत नाही म्हणून अंघोळ व देवपूजा केली" तात्या उत्तरले.
तात्यांचे असे उत्तर ऐकून आई निघून गेली.काहीतरी नक्कीच झालेलं आहे हे आईला जाणवलं, आईच ती, लहानपणापासून वाढवलेला आपला मुलगा कधी कसा वागतो हे एक आई सहज सांगू शकते, पण ती गप्प बसली. तात्या चादर घेऊन बिछान्यात लोळत होते, नंतर त्यांना गाढ झोप लागली.
पण मनातल्या भितीने पिच्छा कुठे सोडला होता, आज पुन्हा कामाला जायचंच होतं. झाला प्रकार मनात घर करून बसल्यानं त्यांनी सकाळीच आज(मंगळवारी) कामाला न जाण्याचं ठरवलं. दिवसभर तोच तोच विचार करून त्यांना कसंसंच झालं होतं. न राहून दुपारी बारा एक वाजता ते त्या वाटेवर गेले. जिथून तो आवाज आला होता ती जागा नीट पाहिली. अगदी मोकळं शेत होतं ते. एक टुमदार मोठंसं भेंडीचं(रानटी) झाड सोडून बाकी फक्त शेत आणि शेतातलं पावसाचं पाणी. चिखलानं भरलेली वाट. दूरवर एक मोडकी झोपडी होती, गावात अशाप्रकारच्या शेतावर भाताच्या पेंढ्याने बांधलेल्या घराला "बेडा" असं म्हणतात.
तात्यांना त्या बेड्यात जायची इच्छा झाली पण त्यांनी स्वतःला आवरलं आणि ते घरी परतले.
आईला त्या बेड्याबाबत विचारले, आई भडकली, " तू जेलतास तयं? "
तात्यांनी नकारार्थी मान हलवली.
" तयं जावाचा नाय हो" आई म्हणाली. मंगळवारी आॅफिसला दांडी झाल्यावर आता बुधवारी मात्र जायचंच होतं. तात्यांनी आज बुधवारी कामावरून घरी येताना बाहेरच्या मोठ्या रस्त्याने परत येऊ असा विचार केला आणि कामाला गेले. काम करतानाही मनात रात्रीचं गणित सुरु होतं. काम संपलं, झालं सुटलं एकदाचं अॉफिस, वडखळ नाक्यावरून आत गावात जाण्यासाठी दोन रस्ते दिसले, एक ती भयावह शेतातली पायवाट आणि दुसरा तो जास्त चालावं लागणारा मोठा रस्ता. ठरवल्याप्रमाणे ते मोठ्या रस्त्याने गेले. मनात चलबिचल, द्विधा स्थितीत त्यांनी तेवढं तीन-साडेतीन किलोमीटर अंतर पार केलं. घरी पोहोचताच त्यांना हायसं वाटलं.

बुधवार उलटला, आज गुरूवारी पुन्हा कामाला निघायचं होतं आणि मोठ्या लांबच्या रस्त्याने जरा ठिक आहे असं वसंततात्यांना वाटून गेलं.. ते कामाला गेले. आज काम करताना त्यांच्या मनात कसलेच विचार नव्हते. आज आॅफिसमधे त्यांच्या जवळच्या मित्राचा वाढदिवस होता, घरून जरा लवकर निघून त्यांनी त्यांच्या त्या ( ज्ञानेश्वर) मित्रासाठी वाढदिवसाचं गिफ्ट म्हणून एक छानशी महागडी सेंटची बाॅटल घेतली. ते त्या विचारात होते. मग रात्री आॅफिस सुटल्यावर तात्यांच्या इतर मित्रांनी ज्ञानेश्वरकडे वाढदिवसानिमित्त हायवेच्या ढाब्यावर पार्टीची मागणी केली. ज्ञानेश्वर दादांनीही मागेपुढे न पाहता होकार कळवला. रात्रीचे १.०० वाजता ते हॉटेल काॅर्नरवर अंगणात आनंदाने खात होते. एकाही टेबलवर चिटपाखरू नव्हतं.फक्त वसंततात्या व त्यांचे ६-७ मित्र तिथे होते. वडखळ नाक्यापासून ७-८ किलोमीटर अंतरावरील ह्या ढाब्यावरील हा पार्टीचा खाण्याचा कार्यक्रम सुरु असताना वसंततात्यांच्या मनात मध्येच तो रस्ता येई. पण ते त्याकडे लक्ष देत नव्हते. दोघा तिघांनी मिळून ज्ञानेश्वर दादांसाठी केक आणला होता, ज्ञानेश्वर दादांनी तो कापला आणि छान पद्धतीने वाढदिवस साजरा झाला. ज्ञानेश्वर दादांनी सगळ्यांसाठी ड्राय चिकन लाॅलिपॉपच्या चार चार प्लेट घरी पाठवण्यासाठी पार्सल आॅर्डर केल्या होत्या. सगळ्यांचं पोटभर खाऊन झाल्यावर पार्सलच्या पिशव्याही आल्या.

"अरे ज्ञानेश्वरा , इकरं खाल्ला तवरा बेस झाला, यान काय हानलास आता? " एक जण म्हणाला.
" घरा घेऊन जा , बराच उशीर झालाय बग, चला निगा" यवढंच ते म्हणाले .
चार जणांकडे त्यांच्या बाईक्स होत्या, ते एकमेकांना शक्य तितक्या घराजवळ सोडून आपापल्या घरी जाणार होते. एव्हाना घड्याळाचा काटा दोन वर सरकत चालला होता.. किर्रर्र कुट्ट अंधार, निरव शांतता!
वसंततात्यांना एका मित्राने समीरने लिफ्ट देतो म्हणून सांगितलं, दोघेही बसले. समीरने त्याची लाॅलिपॉपची पिशवी तात्यांच्या बॅगेत ठेवायला दिली, उतरताना दे असं समीरने सांगितलं.. बाईकवरून जाता जाता तात्यांनी सोमवारी रात्री घडलेली हकीकत त्याला सांगितली. प्रसंग सांगताना समीरच्या अंगावर शहारे येत होते तो ऐकत होता. घाबरत होता पण बुडत्याला काठीचा आधार वाटावा तसा समीरला वसंततात्यांचा आधार वाटत होता आणि मनातल्या मनात वसंततात्यांना वाटत होतं की समीर बिनधास्त मुलगा आहे त्यामुळे तात्यांना त्याचा आधार वाटत होता. दोन्ही होड्यांचा भयंकर थरकाप चालू होता. वसंततात्यांनी समीरला विचारलं, " कापतंस कला रं? "

" थंडी परलीय नै " समीर उत्तरला.

" तुजी बोबरी कनाला वलली? " समीरने विचारलं..

" गार वारा सुटलाय नं " तात्या म्हणाले.

दोघंही आतून घाबरलेच होते आणि एकमेकांना त्यांचं घाबरणं लक्षात आलं होतं. एरवीपेक्षा हवा जरा जास्त थंड होती, बारीक मोठा पाऊस अधेमधे सुरुच होता. वडखळनाका जवळ येताना समीरने सांगितलं की " अरे वसंता, तुला मी वरखल नाक्यावं सोरतं "
तात्या म्हणाले, " ठिक " .

" अरे वसंता, तुला रयवारी ती लग्नासाठी मुलगी बगाला जावाचा हाय नं? "
तात्यांनी नुसतं " हुं " केलं.
वडखळ नाक्यावर तात्या उतरले. समीरची पिशवी बॅगेतच राहिली. कसल्याशा विचारात तात्या चालू लागले, रविवारी मुलगी बघायला जायचंय हा एक विचार डोक्यात सुरु होता त्याप्रमाणे पैशाच्या जुळवा जुळवीचाही विचार चालु होता.. त्या तंद्रीमधे वसंततात्या अंगवळणी पडलेल्या पायवाटेवरच चालायला लागले, आपण कुठल्या रस्त्याने चालतो आहोत याचं त्यांना भानच नव्हतं. बराच वेळ ते चालत होते , दीड एक किलोमीटरचा पल्ला पार केला तरी त्यांना काहीच वाटलं नाही.. ते विचारात मग्न होते. आणि...

आणि...

पायामागून चालण्याचा आवाज येऊ लागला.. स्पष्ट आवाज!
आता मात्र वसंततात्या हादरले, गोंधळले, त्यांची चूक त्यांच्या लक्षात आली होती.. आता अर्धी वाट चालून झाली होती. सोमवारी रात्री " मी यव काय? " असा आवाज आलेली जागा थोड्याच अंतरावर होती.
आता मात्र तात्यांना घाम फुटला होता, पाय लटपटत होते.. पावलांमागून पावलांचा आवाज येतच होता. मागे बघण्याची हिम्मत ताकद नव्हती. चालत रहाण्यावाचून पर्याय नव्हता. इकडे आड तिकडे विहिर अशी अवस्था.
वसंततात्यांच्या अंगावर सारखा काटा येत होता.. तात्या देवांचं नामस्मरण करू लागले.. .
तसा मागून येणारा पावलांचा आवाज अधिकच मोठ्यानं येऊ लागला.. ही विचित्र परीक्षा सुरू होती.. देवाचं नाव घेणं बंद केल्यावर मागचा आवाज कमी येत होता.
तात्या पुन्हा देवाचं नाव घेऊ लागले, अंगावर कडक काटा उभा राहिला. लागलीच मागचा पावलांचा चिखलातून येणारा आवाज अधिकच मोठ्यानं येऊ लागला.. हा काहीतरी विलक्षण भयंकर प्रकार असल्याचं लक्षात आलं. आपण काय करणार आता ? काय करायचं? धावत सुटायचं का? धावताना पाय अडकून कुठे पडलो तर इथे वाचवायला कुणीच नाही... विचार खुंटत चालले होते.
देवाचं नामस्मरण व नामस्मरणाचा आवाज तात्यांच्या नकळत वाढत होता.
वसंततात्यांच्या खांद्यावर आॅफिसची बॅग, त्यात समीरची पार्सलची पिशवी, रिकामा डबा होता आणि हातात लॉलिपॉपची चार प्लेट पार्सलची पिशवी हालत होती.

एक वेळ अशी आली की अंगात प्रचंड शक्ती संचारुन तात्यांनी " जय बजरंग बली " अशी मोठ्यानं किंचाळी ठोकली..
आणि पलटून मागे बघितलंं आणि थांबले, मागे बघतच राहिले...
लॉलिपॉपचा घमघमाट जाणवत होता...
मागे कोणीच नव्हतं, हातातल्या बॅटरीने नीटसं दिसत नव्हतं , त्यांनी बॅगेतून एमर्जन्सीची दुसरी बॅटरी काढली.. दोन्ही बॅटऱ्या नीट चालत नव्हत्या.. मंद प्रकाश.
कोणीच दिसत नव्हतं.अचानक एकाच वेळी दोन्ही बॅटऱ्या लुकलुकायला लागल्या.. काही समजेनासं होऊ लागलं आता..

हवा टाईट!
घामाघुम अंग!

त्यांनी पुन्हा चालायला सुरुवात केली तोच , मागून कुणाच्यातरी पावलांचा आवाज चालू झाला..
" हा पोहोचलेला, भयंकर भूताटकीचा प्रकार आहे हे तात्यांनी ओळखलं.. "
तेवढ्यात

" मना दे खावाला " , " मना दे खावाला "...

असा घोघरा विक्षिप्त आवाज कानात घुमला, नेमका कुठुन आला तो आवाज कळलंच नाही.. आता मात्र पुन्हा वळायचं जमणार नाही , आणि वळुयाही नको असं तात्यांना क्षणभर वाटून गेलं. मागून पावलांचा पाठलाग व

छर्रर्र... छर्रर्र...छर्रर्र...छर्रर्र... असा चपलांसारखा चिखलातला आवाज चालूच!

" रातचा यता जाताना तेलकट खावाला हानाचा नाय कदी " हे गावच्या आज्यांनी सांगितलेलं त्यांना आठवलं.. आपल्या हातात तेलकट पार्सलची पिशवी आहे हे लक्षात येताच
त्यांनी लगेचच हातातली पिशवी चालता चालताच खाली सोडून दिली...

पिशवी सोडताक्षणी, पाठलागाचा आवाज चक्क बंद???

"आवाज बंद? "

पाठशिवणीचा खेळ शांत झाला होता.

वसंततात्यांना हायसं वाटलं..
ते चालत राहीले, नसती पीडा गेली असं मनोमन वाटून गेलं. अंगावर काटा येणं जाणं हा सरबत्तीचा खेळ सुरुच होता.
सोमवारी रात्री आवाज आलेली जागा आठ दहा पावलांवर होती...
आता नवीन टेन्शन घुमू लागलं, एखादा कमकुवत माणूस जागेवरच बेशुद्ध होऊन पडेल अशी वेळ. बॅटरी नावाला पेटत होत्या, भाताच्या गवताची दोन फुट वाढलेली दोन बाजूची हिरवळ व त्यातली निमुळती काळसर वाट अशी चाल चालू होती.

"जय बजरंग बली" , "जय बजरंग बली"
नामस्मरण सुरूच होते..

आता काय?

पावलं भरभर भरभर भरभर...

चिपचॅप , चिपचॅप .. चिखलाचा आवाज..

सोमवारी आवाज आलेली जागा मागे टाकली, आज काही झालं नाही..
पुन्हा पावलं भरभर भरभर भरभर...
घरी पोहोचायची घाई.. लालबुंद डोळे...
तात्यांना वाटलं की झालं आता एक किलोमीटरची वाट राहिली आहे आणि घात प्रसंग टळला आहे.. आता शांत वातावरण आहे, आपण निवांत भरभर घरी जाऊ..

प्रसंग टळला आहे असे वाटता क्षणी,

मागे...

मोठा आवाज ...

"........च्यॅपर्रर्रर्रर्र..... "

जोरात पाय आपटल्याचा आवाज होता तो.. निर्धास्त झालेल्या वसंततात्यांना खूपच भिती वाटली..

" आज आपलं काही खरं नाही "

"जय बजरंग बली" , "जय बजरंग बली"
"जय बजरंग बली" , "जय बजरंग बली"
"जय बजरंग बली" , "जय बजरंग बली"
"जय बजरंग बली" , "जय बजरंग बली"
"जय बजरंग बली" , "जय बजरंग बली"..

च्यॅपर्रर्रर्रर्र.....च्यॅपर्रर्रर्रर्र.....च्यॅपर्रर्रर्रर्र.....
च्यॅपर्रर्रर्रर्र..... पुन्हा आवाज सुरू..

आता मात्र तात्यांना काय करावं सुचेना झालं , पाय घसरून ते पडले. परत स्वतःला सावरलं, मागे वळून पाहिलं नाही...
तोच मागून....

"तेला पिसकीनचा खावाला दिलास , नं मना कोन देईन? याँव... याँव... याँव..."

घशात कफ अडकून जसा, घसा बसल्यावरचा आवाज असतो तसा खरखरीत आवाज आला..
त्याचं "याँव... याँव... याँव..." हे वाक्य फारच भितीदायक होतं.

समीरची पार्सल पिशवी बॅगेत असल्याची तात्यांना जाणीव झाली, त्यांनी ताबडतोप अख्खी बॅगच मागे भिरकावून दिली..

बॅगेची चैन उघडल्याचा स्पष्ट आवाज, आतून पिशवी काढतानाचा आवाज, पार्सलचा कागद उघडतानाचा आवाज तात्यांनी पुढे चालताना कान टवकारूनच ऐकला...
लाॅलिपॉप अत्यंत हावरट पद्धतीने आणि अधाशासारखं खात असल्याचा आवाज समजतत् होता. जोरदार वारा सुटला, गार वारा जाणवू लागला, एक पावसाची सर आली आणि मुसळधार पाऊस सुरू झाला, मागून पाठलागीचा आवाज बंद झाला न झाला तोच समोर....

वाटेत...

एका शेतातून दुसऱ्या शेतात पावसाचं पाणी जाण्यासाठी जी दोन फुटी वाट असते व त्यावर लाकडी फळ्या व बांबू टाकून बनवलेला जो लाकडी पूल असतो त्यावर एक चित्र विचित्र माणसाच्या आकारातलं शरीर पूर्ण वाट अडवून बसलेलं दिसलं..
साधारण पंचवीस फुटाचं अंतर..

हि आकृती तात्यांकडे एकटक पहात असल्याचं तात्यांनी पाहिलं...

" डोक्यावर टक्कल, थोडे बहुत इकडे तिकडे वावरणारे केस, डोळ्यांची मोठ्ठीशी बुब्बुळे , किडलेले लाजत हसरे दात, किडकिडी शरीरयष्टी, उघडं शरीर, फक्त कमरेला एक लंगोटी, पाठीवर स्पष्टपणे दिसणारा पाठीचा हाडांचा कणा , गोल गोल फिरणारी नजर, चेहेऱ्यावर शिकार मिळाल्याचा आसुरी आनंद आणि गुमान गप्प शरीराची हालचाल , त्याच्या चेहऱ्यावर ओघळणारं भर पावसातलं पावसाचं पाणी.. "

समोरचं दृश्य थक्क करणारं होतं, तात्यांना चक्कर आल्यासारखं झालं.

ती समोरची आकृती मान हलवत आणि डोळे फिरवत घोगरा आवाज काढत म्हणाली,

" आज आमावशा हाय, य्ये!
य्ये, य्ये...! बरा मिललास.. "

पाऊस अजून गर्द झाला, जोरदार बरसू लागला..

आपण आज संपलो तात्यांनी असं मनोमन म्हटलं... ते जागचे जागीच थांबले, डोळे मिटले..
छातीवर हात जोडले आणि ओरडले..

" जय बजरंग बली "

गावात पोहोचायला अर्धा किलोमीटर अंतर बाकी असावं, गावाची वेस दिसत होती पण दूर होती आणि वेशीवरची भूतं सहज सोडत नाहीत हे ही त्यांना नीट माहीत होतं.. क्षणभराच्या प्रार्थनेत तात्यांनी कुलदैवत व हनुमानाचा धावा केला आणि कोण अपरिमित शक्ती त्यांच्या अंगात अवतरली..
भयंकर उत्साह तात्यांच्या पायात जाणवला...

आता "आर या पार"

असेही संपलोच आहोत आता जीवाची ताकद एकवटून तात्या जणू काही त्याच्या अंगावर धावून जाऊन त्या आकृतीच्या मानगुटीवर बसणार अशी हल्ला चढवल्यासारखी प्रचंड धाव तात्यांनी त्याच्या दिशेने घेतली..
हलला तर ठिक नाहीतर आज याला तुडवूनच पुढे जाईन असं तात्यांनी ठरवत धावत राहिले..

" जय बजरंग बली " ... उठ, उठ, उठ..( धावतानाच तात्या ओरडत होते)

तो हलत नव्हता,

" जय बजरंग बली " ... उठ लवकर...

( तात्या जोरात धावतायत...)

तो तरीही हलला नाही,

तात्या त्याच्या दोन पावलांवर आले,

" उठ नायतं, तुरवतं बग तुला, तुजे आशीला तुजे... "

" जय बजरंग बली "

आणि,

तात्यांचा भरधाव वेगातला उजवा पाय त्याच्या अंगावर पडणार इतक्यात....

त्यांंनं त्या लाकडी पुलावरून बाजूच्या शेतात उडी घेतली, शेतातल्या पाण्यात, चिखलात उडी घेतल्याचा सस्पष्ट आवाज घेत तात्यांनी त्याला पार केलं..
भर चिखलात तात्या भरधाव वेगाने धावत होते, कसलंच भान नव्हतं आता गावाची वेस जवळ आली होती, पाय धावत होते, सरकत होते , तात्यांचे डोळे, चेहेरा पावसाच्या पाण्यात भरलेला..
धाव कमी होत नव्हती..

" सुटलास! , आज सुटलास..." त्याचा घोघरा मोठ्ठा आवाज मागून दोन तीन वेळा आला. तात्यांची धाव थांबली नाही, त्यांनी मागे पाहिलं नाही.

वेशीवर गावदेवीचं मंदिर होतं तिथल्या नारळ फोडायच्या जागेवर तात्या धावता धावता अडखळले, पडले... डोक्याला मार लागला.

डोकं कुण्या बाईच्या पायावर होतं, लाल भरजरी साडी, पायात पैंजण , लाल रंगातले तळवे..

तात्यांनी वर पाहिलं, साक्षात देवी उभी होती,

" मोठ्ठाले डोळे , मोकळे केस , भरभरून घातलेलं काजळ , कपाळावर भलं मोठालं कुंकू , नाकात मोठी पूर्ण सोन्याची नथ, सोन्याच्या दागिन्यांनी भरलेला गळा , एक हाती कमळ , एका हातात त्रिशूळ, एक हात तात्यांच्या माथी आणि एक आशिर्वादाचा खुला उभा उघडा उजवा हात.. पूलावर "त्यानं" उडी मारलेल्या जागी ती गावदेवी करड्या कडक रागीट नजरेने पहात होती...

तात्या मंदिराजवळच सकाळपर्यंत त्याच अवस्थेत बेशुद्ध पडले होतेे...
सकाळी गावातल्या लोकांनी तात्यांना घरी आणलं. न सांगता लोकांना अमावस्येच्या रात्री शेतातल्या पायवाटेवर काय झालं असावं याचा अंदाज आलाच होता...
तात्या शुद्धीवर आल्यानंतर त्यांनी सगळं सगळं सांगितलं.. आजुबाजूचे लोक, आई, बाबा , गणेशतात्या, वैशालीकाकू सगळे जण डोळ्यात पाणी आणून आणि -हृदयाच्या धडधडत्या ठोक्याने ऐकत होते..

आईने लागलीच गावदेवीला मंदिरात जाऊन नमस्कार केला..

"कोकणातल्या भूतकथा भाग ३ समाप्त"
(भाग ४ - क्रमशः)

Continue Reading

कोकणातल्या भूतकथा-भाग २ " यव काय " ( येऊ का? )

कोकणातल्या भूतकथा-भाग २" यव काय " ( येऊ का? )

कोकणातल्या भूतकथा भाग- १ च्या "वांझल्यातला गिरा " या माझ्या कथेस आपण वाचकांनी दिलेले प्रेम व आपला प्रतिसादाबद्दल शतशः धन्यवाद. आज पुन्हा आपणाला
कोकणातील पेण तालुक्यातील गावांत लोक शेतावर काम करत असताना, गावात रात्री कसं असतं ते सांगणार आहे . या गोष्टींबद्दल मनात विचार जरी आला तरी अंगावर काटा उभा रहातो. आता मी ही कथा लिहीताना रात्रीचे दीड वाजले आहेत, घरात सगळेच गाढ झोपलेले आहेत पण मला आज लिहावंसं वाटतंय.
त्याचं झालं असं की शाळा कॉलेजात असताना मी दरवर्षी मे महिन्याच्या सुटीत माझ्या आजीकडे जात असे. परीक्षा संपली की १५ एप्रिललाच मी आजीकडे (आईच्या आईकडे) वढावला जायचो. १५ एप्रिल ते १४ जून असे दरवर्षी २ महीने मी आजी-आजोबांबरोबर रहात असे. वढाव म्हणजे पेण एसटी स्टँड पासून ७ किमीवर बसलेलं गाव. मुंबई गोवा हायवेने जाताना रामवाडी एसटी स्टँड सोडलं की वाशीनाका नावाचा पूल आहे. त्या पूलाच्या उजवीकडे वाशी-कणे-वढाव-कान्होबा-काळेश्री-भाल अशी गावं आहेत. त्यातलं हे वढाव गाव. गावाचा ७० टक्के भाग खाडीने वेढलेला आहे. लहानपणापासूनच मी तिथे जात असल्याने तिथले सर्व मित्रमंडळ मला जवळून परीचयाचे आहेत. त्यांच्याबरोबर मी चिंबोरी(खेकडे) , कोलबी (कोळंबी) पकडायला आणि मासे पकडायला जातसे. विठू, गिरीश, संजामामा, हरेश, अमित, सतिश, दात्या, वाल्या, हरीभाव, अशी आमची गँग.
वास्तविक हे सगळे नात्याने माझे मामा लागत पण वयाने जवळ पास सारखेच असल्याने आम्ही मित्र म्हणूनच जगलो, हसलो, खेळलो.
दिवसभर कुणाच्याही घरात बिनधास्त हात घालून खायचं, कुठेही उठायचं, बसायचं, दुकानातूश चिंचा , बोरं, कै-या आणायच्या आणि मीठ मसाला लाऊन दुपारच्या वेळेत सगळे मिळून खायच्या, हे सगळं आज आठवलं की छान वाटतं. संध्याकाळी आजी
छानसं जेवण बनवायची, मी दिवसभर कुठे कुठे भटकलो ते विचारायची.. इकडे जाऊ नकोस तिकडे जाऊ नकोस असं हजारदा सांगायची. संध्याकाळी सात वाजले म्हणजे मुंबईतील रात्रीचे अकरा वाजल्यासारखं वाटे. साडेसात-आठला जेवण झालं की मी आणि आजोबा मिणमिणत्या ४० च्या बल्बच्या पिवळ्या प्रकाशात अंगणात बसायचो. छान गार गार वारा येई. अंगणातील दोन्ही बाजूंनी लावलेली भेंडीची झाडं(रानटी) झाडं छान वा-यावर हलायची. ती आवडायची तितकीच त्यांची भिती ही वाटायची. आजोबा उठून गेले की मी ही पळवाट शोधायचो आणि आजी किंवा आजोबांची पाठ धरत असे. त्या अंगणात रात्रीचे आठ नऊ नंतर एकटा कोण बसेल? बाब्बा बाब्बा...!

कधी कधी रात्री लघवीला आल्यानंतर आजी किंवा आजोबा मला अंगणातच घेऊन जात असत. मला आठवतंय नववीपासुन मला अशी रात्रीची लघवी आली की आजी आजोबांना उठवायला थोडी लाजच वाटायची, कित्येकदा मी तसाच झोपून जायचो पण रात्री एकटा अंगणात जाऊन लघवी करायची या विचारानंच मला घाम फुटायचा.

माझी दहावीची परीक्षा झाली आणि लगेचच मी आजीकडे आलो.. दरवर्षी सारखी धमाल चालूच होती.. एके रात्री मला लघवीला आली आणि खूप जोरात. मध्यरात्र!
मी पाणी खूप प्यायलो होतो बहुतेक आणि झोपायच्या आधी लघवीही केली नव्हती. घरात कुट्ट अंधार! आतल्या रूममधे आजी, माळ्यावर आजोबा आणि माझघरात मी एकटा झोपलो होतो. गेल्या वर्षीच्या सुटीपर्यंत मी आजी किंवा आजोबांच्या जवळ झोपायचो. कधीकधी आजोबा आणि मी अंगणात लाकडी( दोरीच्या) एकाच खाटेवर झोपायचो पण आता मात्र मला एकट्याला आवडायचं.

तर मी एकटाच माझघरात. अंधार ! मान वर करायची सुद्धा हिम्मत नव्हती. पण लघवी खूपच जोरात येणं काय असतं ते सांगायची गरज नसावी, मला झोप लागेना. मी ठरवलं की
आज आपण हिम्मत करू आणि जाऊ अंगणातल्या कोप-यात..
आता लघवी ही गावी काय कुठे काय, कोप-यातच! त्यामुळे अंगणात समोरच कसं जमेल?

मी धीर केला, उठलो... मेन दार उघडायचं होतं, हात उगीचंच कापत होते.. तरी मी दार उघडलं... बाहेरची निरव शांतता आणि सन्नाटा मला हादरवून गेला. मी अंगणातला पिवळा
बल्ब लावला तरीही तो विचित्र अंधारच वाटत होता, अंगावर आलेला अंधार. रात्रीचा दीड-दोनचा प्रहर. मी चप्पल घातली, चारीकडे बघत बघत पुढं गेलो, बाहेर पडायच्या आधीच पँटची चैन वगैरे उघडून पूर्ण तयारीनिशीच होतो.. अंगावर कडक शहारे आले होते..

एक एक पाऊल पुढे...

पाच फूट , दहा फूट...

टवकारलेले कान, चहुकडचा कानोसा..

पंधरा फूट....

कोपरा...

जुनी भेंडीची झाडं...

एका कोप-यात कार्यक्रम सुरू...

पाय पळण्याच्या पूर्ण तयारीत...

१० टक्के - २० टक्के - ३० टक्के....

लघवीचा आवाज...

कान टवकारून, डोळे फाडून चौफेर नजर......

धाकधूक धाकधूक... छातीचे ठोके नाॅनस्टॉप...

४० टक्के - ५० टक्के...

.....आणि

" यव काय....? , ही ही ही ही ही ssss , ही ही ही ही ही ssss "

असा असा झाडावरून बाईचा आवाज कानावर पडला...

कर्णकर्कश विचित्र घुमणारा आवाज, कडक शहारा..

मी अंग उडवलं...

पँट सुटली, खाली घसरली, पायात पाय अडकला, चप्पल गुंतली...

घराच्या दिशेने भरधाव पाय, , डोळे जमिनीकडे, पंधरा फूटाचं अंतर तेव्हा पंधरा कोस वाटलं...

परतीच्या धावेत ६० टक्के - ७० टक्के

पायरीवर पडलो, आपटलो... उठलो.
घरात प्रवेश केला

दार बंद करताना, तोंड बाहेरच्या दिशेला जाणार होतं, पाठमोरी भिती... पुन्हा अंगावर शहारा... मागे बघता येण्याची नसलेली ताकद...

पाठीमागून भयंकर विचित्र दबाव..

आत गेलो, दरवाजा लावलाच तोच बाहेर पैंजणांचा आवाज,

छनछन! छनछन! छनछन!

( वाचलास, वाचलास, वाचलास ! ही ही ही ही ही ssss )

भास की काय काहीच समजलं नाही.. कडी लावली नी थेट माळ्यावर पोहोचलो, आजोबांच्या कुशीत गेलो...
मी घाबरलो आहे हे आजोबांनी ओळखलं.

"काय झाला रं? "
" घाबारतंस कला? "
" कयं गेलतास? "

माझी बोबडी वळली होती, मी गप्पच, आजोबा उठले, लाईट लावली तसं मला बरं वाटलं.
" कनाला घाबारतंस? " त्यांनी थोड्या रागात विचारलं...

मी गप्पच..

त्यांनी माझं घाबरणं सीरीअसली घेतलं होतं, का ते माहित नाही. त्यांना माहित होतं की संदेश रात्रीचा आवाज दिल्याशिवाय चुकूनही बाहेर जाणार नाही. तरी ते मला खूणवून खूणवून विचारत होते...

मला सांगावंसं वाटत होतं पण तोंडातून आवाजच निघत नव्हता, घाबरून आवाज न निघणं काय असतं ते मी पहिल्यांदा अनुभवलं होतं. त्यांना राग येत होता.. ते जवळ आले..
माझ्या खांद्यावर हात ठेवले, पाठीवरून हात फिरवत आजीला आवाज दिला ,

" काय गो, उठतंस काय "
" बाला घाबारलाय, य्ये! "

" बालाला काय झाला? "
" त्याचा बापूस कच्चा खाईल मना " म्हणत आजी ताडकन उठली आणि माळ्यावर आली.

" काय झाला बाला " तिच्या डोळ्यात पाणी होतं, तिनं मला कवटाळून जवळ घेतलं. त्या दोघांना काय समजलं त्यांचं तेच जाणो.

" बायेर वट्यावं गेलतास? " ( वट्यावं = ओट्यावर = अंगणात)

" ए बाला, वट्यावं गेलतास नै? "( ओट्यावर गेला होतासक ना)
" कोन दिसला? " ( कोण दिसलं)
" झारावं कोन हुता कय रं? " ( झाडावर कुणी होतं का? )
" आय्यं, य्यो बोलं नाय... " ( अरे देवा, हा बोलत नाही)
" बोलवी हुती काय रं कोन " ( कोणी बाई बोलवत होती काय रे)

मला १००% खात्री पटली की मी जे ऐकलं त्यात काहीतरी तथ्य होतं. मी अजून घाबरलो आणि
मला बोलता येईना झालं.

आजीने माझे दोन्ही ओठ ताणले, माझे दात हलत होते.

" आवं, दातखिल बसली पोराची " ( अहो दातखिेळी बसली ह्याची)
" आक्काला बोलवाला व्हया " ( अक्काला बोलवायला हवं)

आजोबा खाली उतरले, बाहेर गेले... शेजारच्या आक्काला आवाज दिला, आक्का लगेच बाहेर आली. ( आक्का म्हणजे आजोबांची चुलत बहिण) . आजोबा आणि आक्का बोलत होते.

" मी बगतं थाप" ( मी बघते थांब) असं आक्का म्हणाली आणि ती थेट आत आली.

आक्का !

७० वर्षाची आजी. बुता-याची झाडू घेऊन आली, डोळे मोठे केलेले, कपाळावर मोठं कुंकू, कमरेला खोचलेला पदर, नववारी साडी... तावात माझ्या दिशेने आली...

" कोन हाईस बोल? " ( कोण आहेस बोल)
झाडूचा जोराचा फटका माझ्या अंगावर पडला.

"बोलतंस काय रं? " " तू कोन हाईस? " ( बोलतोस की नाही, तू कोण आहेस? )

आक्काचं ते रुप भयाण होतं. झाडूचे फटके पडत होते, माझे दात कडकड कडकड वाजत होते. ती काहीतरी परीक्षा घेत होती.. मी रडायला लागलो. आजी आजोबा निमूटपणे बघत होते.

आक्काने मला हाताला धरुन बाहेर आणलं. आजुबाजूचे लोक, रघूअण्णा, सतीशची आई अशी चार पाच माणसं बाहेर आली होती. आक्कासमोर सगळे गप्प होते.
रघूअण्णा फार दयाळू आणि कोमल स्वभावाचे. जिल्हा परिषदेत काम करणारे शुद्ध भाषा बोलणारं व्यक्तीमत्व, त्यांनी मला चक्क उचलून घेतलं आणि..

" बाळ, काय झालं सांग "
" घाबरायचं नाही बाळ "
" सांग सांग लवकर "

मला हायसं वाटलं. अंगणात सगळी मोठी मंडळी पाहून धीर आला

मी घाबरत घाबरत रडत रडत त्या भेंडीच्या झाडाकडे बोट दाखवून बोललो की इथे मी लघवी करत असताना असा असा प्रकार घडला. सगळे एकमेकांकडे प्रश्नार्थक बघत होते.
आजीने मला खाली उतरवलं आणि जवळ घेतलं. रघू आण्णा म्हणाले की " अरे तुला भास झाला"

"आण्णा, भास नव्हता तो, मी स्पष्ट ऐकलाय तिचा आवाज आणि पैजणांचा आवाज "

" नाही आरे, आसं कधी असतं का " आण्णा म्हणाले.

" आण्णा, खरं सांगा " मी.

" आजी, तू तरी सांग, नाहीतर मी पुन्हा इथं कधीच येणार नाही "

आक्काला आवरलं नाही, ती म्हणाली ..

" तुला आव-या रातचा बायेर यवाला कोनी सांगला? " ( एवढ्या रात्री तुला बाहेर यायला कुणी सांगितलं?)

ती आजोबांवर खेकसली, " शिवाजी, तुला पोराला सांगता नाय आला काय? "

" संदेस रातचा बायेर कला निंगला? " ( संदेश रात्री बाहेर कसा गेला? )

रात्रीचे तीन वगैरे झाले होते, आजी मला आत घेऊन गेली. जमलेले सगळे निघाले .

आक्का घरात आली आणि माझघरात झोपली. मी, आजी आणि आजोबा सुद्धा माझघरातच चटई आणि घोंगडीवर झोपलो. मी आक्कालाच विचारलं,

" आक्का, नीट काय ते सांग "

आक्का आढेवेढे न घेता सांगायला लागली. " बग संदेस, इकरं गावान रातचा बायेर जावाचा नाय, तुजे आजूसला सांगाचा, तो न्हेल तुला, इकरं भूता खेता आसतान्, तुला म्हाईत हाय
कय रं? "
ती बोलत राहिली...

" तू कला जेलास रातचा वट्यावं? , इकरं गावान नी शेतान यक बायको फिरतंय चार वरीस झालं.. तुला मना खरा खरा सांगाला व्हया , या बग मी काय सांगतंय ती बायको नव-यान टाकली व्हती नं तिनं तकरं खारीन जाऊन उरी मारली व्हती... आता निंगतं ती रातची नं भटाकतं गावभर नं शेतान बी जातंय दिवसा.. शेवंता तीचा नाव हो "

( तू का गेलास ओट्यावर? , इकडे गावात व शेतात गेली चार वर्ष नव-याने टाकलेली आणि खाडीत जीव देऊन मेलेल्या शेवंताचं भूत निघतं , ती जीव घेते)

माझं अंग कापू लागलं. आक्का म्हणाली , " बग तुला सांगतंय, तुला सांगला म्हंजी तू संभलून -हाशील"

" यकदा मी नं तुजी आजीस दुपारचा जेवान करून शेतान जेलतू , नं आमी दोगी बियानं टाकी हुतू ..

तं झारावं लटकून यी बया आली नं आमचेकरंं बगीत रायली... "

" मान वाकरी नं दात बायेर कारलं, केस जमनीला टेकं हुतं.. "

" आमी गप रायलू, तुजी आजीस जाम घाबारली हुती, आमी आमचा काम करी हुतु नं ती बगीतच हुती.., पान्याच्या मटक्यावं तिनं हात मारला, ह्ये लांब लचक हात, मी पून घाबारलू , नं ती किकालली .."

" यव काय ... ही ही ही ही ही ssss ,ही ही ही ही ही ssss "

शेवंताच्या तोंडूंन हडळीचे स्वर निघाले.

( विस्कटलेले लांब सडक केस, भरपूर काजळ भरलेले मोठ्ठाले वटारलेले डोळे , कपाळावर मोठ्ठंसं कुंकू, विचित्र असे बाहेर आलेले दात , तरूण चेहेऱ्यावरच्या सुरकुत्या , हातात बांगड्या, पायात पैंजण असं तिचं रुप...)

तिचं शेतात " यव काय " विचारणं भयानक होतं .

" वयनी , चल निंगू आपुन घरा जाव " आक्का म्हणाली.

हडळ बोलली, " दोगींना पून न्हेईन मी खारीन " ( दोघींना मी खाडीत नेऊन मारीन)

" मी नं तुज्या आजीसनी शेवंताकरं बगलाच नाय नं आमी शेतातून बायेर आलू नं घरची वाट धरली , तशी ती चालत व्हती मागं मागं "
( मी आणि तुझ्या आजीने तिच्या कडे बघितले नाही, आम्ही शेतातून बाहेर आलो आणि घरच्या वाटेला लागलो, ती मागे मागे येत होती)

" मी सोराचू नाय आज, ही ही ही ही हीssss " ती मोठ्यानं विचित्र हसली.
( मी सोडणार नाही, ही ही ही ही ही ssss )

" तव-यान गावची इठोबाची पालखी आली, पालखी दुसऱ्या गावाला निंगली हुती , आमाला बरा वाटला , आमी दोगी बी पालखीच्या मानसान घुसलू.... नं आमी मागं बगला , ती बगी हुती ..."

" वाचलीव दोगी बी " शेवंता रागात बोलली नी नायनाट पलून गेली..
( दोघी वाचलात...)

नंतर यकदा दोनदा शेवतानं दोन तीन बापयांना( पुरुषांना) खारीन ढकलून मारला, आता आठ- दहा मानसा आसतील तरच आमी शेतावं जातू आनं रातच्याला कोनी बी यकटा बायेर परं नाय.. " आक्का म्हणाली.

" तुला निंगूत आवाज दिला ती शेवता हुती, वाचलास बाला "
( तुला आत्ता आवाज दिला ती शेवंता होती, वाचलास)

" वाचलास बाला "

आणि आजी रडू लागली...

( कोकण भूतकथा भाग २ समाप्त)
( भाग ३ क्रमशः...)

Continue Reading

कोकणातल्या भूतकथा भाग १-" वांझल्यातला गिरा "

कोकणातल्या भूतकथा भाग १
" वांझल्यातला गिरा "- Marathi horror story-

-संदेश म्हात्रे.
9930707811.

मी शाळेत असताना आम्ही कुटुंब मुंबईत मानखुर्द मधे आगरवाडी नावाच्या गावात चाळीत रहात होतो. ते दिवस छान होते. पाचवी नंतर माझी व ताईची शाळा सकाळी सातची असे म्हणून नेहमी आम्ही रात्रीचं जेवण उरकून साधारण नऊ दहा वाजता झोपत असू. पण कधी कधी म्हणजे शनिवारी रात्री किंवा सुटीमधे रात्री संपूर्ण कुटुंब गप्पा मारत बसायचो, रात्र सरकत जायची. कधीतरी शेजारचा बबन, बेबी, वाणीमामी, वैशाली, नितिन चौगुले, कल्पना ताई , आई, आप्पा(वडील), ताई, लहान भाऊ, मी असे सर्वच जण चाळीतल्या दारात ओट्यावर मस्त बसायचो. वेळ सरकती झाल्यावर कुणीतरी भूताची गोष्ट सांगा ना असं आप्पांकडे हट्ट धरायचे. ते सहजपणे सांगत नसत, तुम्ही घाबराल म्हणून टाळाटाळ करायचे. भुताची खरीखुरी कोकणातली गोष्ट कदाचित ऐकायला मिळणार म्हणून आम्ही सर्व जण कान टवकारून बसायचे. एके रात्री मला वाटतं ती मे महिन्याची सुट्टी होती तेव्हा असेच सगळे जमलो, रात्रीचे एक वाजत आले होते, कल्पना ताई सर्वात मोठी. तिनं आप्पांना सागितलं की आप्पा आज भुताची गावची गोष्ट ऐकल्याशिवाय आम्ही इथून हलणारच नाही. आज मात्र आप्पांनी सुद्धा गोष्ट सांगयचं मनावर घेतलं. ते म्हणाले मी गोष्ट सांगतो पण लक्षात ठेवा ही फार वर्षांपूर्वीची गोष्ट आहे आणि गावी वडखळ जवळ असलेल्या धरमतरच्या खाडीतली गोष्ट आहे आणि प्रकार पूर्वी गावी होत असत इकडे मुंबईत तसे काहीच नाही, त्यामुळे घाबरणार नसाल तरच सांगतो.
लगेच आम्ही सगळेच, सांगा ना असं म्हणून आप्पांना बोलतं केलं. तर गोष्ट आप्पांच्या मामांच्या मित्राची आहे. विठोबामामांचे मित्र गणूमामा त्यांचं नाव.
रायगड जिल्ह्यातील पेण तालुक्यात वडखळ नाक्यावरुन दोन किलोमीटरवर बेणेघाट नावाचं गाव आहे ,तिथे गणूमामा रहात असत. त्यावेळी म्हणजे १९५५-१९६० साली मेट्रीक पास (एस. एस. सी पास) म्हणजे खूप शिक्षण. तर ते मामा मेट्रीक होऊन पुढील शिक्षणासाठी प्रयत्न करत होते आणि सुविधा नसलेल्या गावात म्हणजे अगदी राॅकेलच्या दिव्याखाली अभ्यास करावा लागे. गावाशेजारीच खाडी. कधी कधी ते गावातल्या मित्रांबरोबर धरमतरच्या खाडीत मासे पकडायलाही जात असत. गावापासून जवळच धरमतरच्या खाडीतून फुटलेली एक छोटी खाडीही होती. कधी कधी त्या खाडीतही जात असत. खाडीत एकटे जायचे नाही असे प्रत्येकालाच घरुन ताकीद असे, तरीही कुणीतरी सोबत घेऊन मामा आणि मित्र मंडळी मासेमारीस जायचे. कधी मासे कमी मिळत तर कधी भरपूर. पण एकादशीला एक विशिष्ठ योग जुळून आल्याने नेहमी मासे जास्त मिळत. या जास्त मासे मिळण्याच्या तिथीस तिथे "उधवण" असे म्हणतात.
एके संध्याकाळी गणूमामा व त्यांच्या घराजवळच रहाणारे गजानन मामा असे दोघेजण छोट्या खाडीत मासे पकडायला गेले होते पण त्यांना कमी मासे मिळाले होते म्हणून ते नाराज होते. गावापासून दूरवरून कांड्यावरुन( शेतातल्या मातीच्या बांधावरुन) घरी येत असताना ते दोघे आपापसात गप्पा मारत होते. त्यांना मागून कुणीतरी चालतंय असा भास होई, दिवाबत्तीची वेळ. अंधाराचं सावट. मिणमिणत्या चंद्र प्रकाशाची वाट. ते चालताहेत. मध्येच "ह्म्म्म्म" "ह्म्म्म्म" असा विचित्र आवाज! अंगावर काटा यावा असा भास. गजानन मामांनी गणूमामांना खुणावलं की, "काय आहे मागे"?
गणूमामा तसे बिनधास्त स्वभावाचे. त्यांनी "कुठे काय " ," काही नाही " असं म्हणत वेळ ढकलून दिली आणि क्षणार्धात माघारी वळले. आणि जोरात ओरडले,

" कोन हाय रं? "

मागे कुणीच नव्हतं. गजानन मामांच्या जीवात जीव आला. ते शांत झाले आणि घरच्या वाटेला लागले. आलेला आवाज विसरुन पुढची वाट आणि विषय चालू झाला. गणू मामा म्हणाले , " आरं उद्या उधवन हाय नै? "
गजा मामा म्हणाले " हो "
"मग कोंबरा आरवनी निंगू पागाला " गणू मामा बोलते झाले. ( *कोबरा आरवनी= भल्या पहाटे, *पागाला = मासे पकडायला ).
गजा मामांना आज मिळालेले मासे कमीच होते त्यांनाही पुन्हा यायची इच्छा होतीच. शिवाय उधवन आहे म्हणजे पहाटे पहाटे गेल्यावर चांगले मासे मिळण्याच्या आशेने ते "हो" म्हणाले.
ठरले तर !
पहाटे पागायला (मासे पकडायला) जायचा बेत फिक्स झाला. त्यावेळी आलार्मचे घड्याळ वगेरे नव्हते, घरची परिस्थिती सगळ्यांची तशीच, गरीबीची. दरवर्षी वर्षातून एकदा गावकीचे पैसे काढून पार्टीसारखा कार्यक्रम करण्याचा मटणाचा बेत या तालुक्यात असायचा , या वर्षातून एकदाच्या कार्यक्रमास "खाद" असे म्हणत.

गजामामा म्हणाले , " कोंबरा आरवनी जावाचा "
" पून, उठवील कोन? " , " आईस उठवाची नाय मना, किकलंल "
(पण, कोण उठवेल? आई उठवणार नाही, ती ओरडेल) ..
गणू मामांच्या घरीही नेमका हाच प्रॉब्लेम होता. तेव्हा त्यांनी ठरवलं की आपल्या मधला जो पण लवकर उठेल तो उठवायला येईल, मग आपण जाऊ. दोघांनीही सहमती दर्शवली.
रात्रीचं जेवण आटपून दोघेही आपापल्या कुडाच्या घरात शांत झोपले.. संध्याकाळी खाडीवरुन परत येत असताना त्यांचं बोलणं कुणीतरी ऐकत होतं कदाचित...

गजामामांच्या दारावर थाप पडली, " गज्या उठ " , " थप थप थप "

" ए गज्या उठ " , " थप थप थप थप थप "

" कोन हाय रं? " गजामामाची आईने विचारलं.

" तारा आक्कू, मी गणू "

" य्ये गज्जा , मोरक्या, आरं तो गनू आलाय बग "

गजामामा ताडकन उठले, " आयला, निंगूत तं निजलू " ( आता तर झोपलो होतो )

" काय रं, कोन हाय " गजामामा म्हणाले.

" आरं मी, गणू, पागाला जावाचा हाय नै "

" आलू आलू " म्हणत गजामामा पटापट पाग घेऊन ( मासे पकडायचे जाळे घेऊन) दार उघडत होते. , दारात खांद्यावर पाग घेऊन गणूमामा उभे.
तसे गजामामा बाहेर आले आणि बाहेर पहाट झाल्यासारखं वाटलं. दोघेही कांड्यावरून गावच्या जुन्या खाडीच्या दिशेने चालू लागले. गावापासून खूप लांब दूरवर आल्यावर गजामामा म्हणाले, " गणू , या वांझल्यांच्या खारीन कला चालवलास मना ? " ( अरे गणू, या खारफुटीच्या खाडीत कशाला घेऊन चालला आहेस मला? )

" इकरं कोन यय नाय, इकरं तो गिरा आसतं नै ? "
( इकडे कोणी येत नाही, इकडे गिरा नावाचा भुत असतो ना? )

आता गणू मामा फक्त चालत होते, एक शब्दही बोलत नव्हते, गजामामांना काहीतरी गडबड जाणवू लागली पण ते खूपच लांब आले होते. सहज म्हणून त्यांची नजर गणूमामाच्या पायाकडे गेली....

गजामामांचा विश्वास बसेना, आता काय करू? पळू तर कुठे?
त्यांना थरकाप भरला. डोकं काम करेनासं झालं. पाय लटपटू लागले. पण घाबरून
चालणार नव्हतं. चक्कर येऊन पडायच्या आत त्यांनी धीर धरला. स्वतःला सावरलं.
आयवच्या (आजीच्या) तोंडून ऐकलेला गिरा व त्याच्या गोष्टी गजामामांच्या डोळ्यात
फिरु लागल्या. गि-यापासून कसं वाचून पळ काढावा हे विचारसत्र त्यांच्या डोक्यात सुरु होतं आणि लांबच्या खाडीत ( गि-याच्या जागेत ) आपण आलो आहोत याचं त्यांना पुरेपूर भान होतं. आता पळता येणं शक्य होणार नाही.
ते शांतपणे त्याच्या मागून चालत राहिले.

गजा मामांनी गणू मामांचे पाय "उलटे" पाहिले होते. तेवढ्यात गजा मामा म्हणाले " मी घरा जाऊन यव काय? " आवाजात थरथर होती.
गि-याने आवाजाची थरकाप ओळखली, स्वतःच्या जागेत आल्याची खात्री होताच गि-याने स्वतः निर्माण केलेला "पहाटेचा" भास निष्फळ केला...
गजाला आपले खरे रुप समजले आहे हे गि-याने हेरले... तो स्वतःच्या मूळ रूपात आला.
८ फुट उंची, गुडघ्याच्या खालपर्यंत पोहोचलेले हात , केसांच्या घाणेरड्या गुठल्या, किडलेले दात, कानात मोठ्ठाल्या रिंगा, उघडा बंब देह, शरीराचा घाणेरडा कुजकट वास, डोळे बाहेर आलेले... " यर्रर्रर्र। , यर्रर्रर्र। " असा निघत असलेला त्याचा विचित्र आवाज....

तो डोळे वटारुन गजा मामाला वरुन खालून न्याहाळत होता. ( गिरा हे भूत खाडीजन्य प्रदेशात असते अशी जुनी आख्यायिका आहे, हा गिरा माणसाला फसवून त्याच्या जागेत नेतो व शरीराचे माप घेऊन त्याच आकाराचा खड्डा करुन त्या माणसाला त्या खड्यात पुरून मारून टाकतो, खड्याचे माप चुकल्यास तो पुन्हा नवीन खड्डा करतो व त्यात माणसाला पुरतो आणि सूर्यप्रकाश येताच मात्र त्याचं काही चालत नाही मग तो काही करु शकत नाही एवढंच गजामामांना माहित होतं)

" कसा मिललास, मासली व्हया? "काळ्या कुट्ट अंधारात तो बोलत होता... त्याच्या भल्या मोठ्या हातांनी गि-याने गजामामाचं माप घ्यायला सुरुवात केली, गजामामा थरथरत होते.
तो किंचाळला , " हुर्रर्, खाशा बोवा कुट्टा "
नीट उभा रहा असं म्हणाला असेल असं समजून गजामामा सरळ उभे राहीले, आत्तापर्यंत दहावेळा गजामामांची चड्डी ओली झाली होती.. त्याने माप घेऊन तो खड्डा खणायला गेला.
तो खड्डा खणत होता... पळू की काय असा विचार सारखा मनात येत होता.
गजामामाला आयवने सागितलेली गोष्ट आठवली, गि-यानं माप घेतलं की तो खड्डा खणेपर्यंत शरीराचं माप बदलावं....
गजामामानं हळुवारपणे आकार बदलला आणि गप्प राहीला. गि-याचं खणून झालं होतं तो
गजामामाला उचलून खड्ड्यात घालण्यासाठी आला, त्याने पुन्हा एकदा माप घेतलं तर मापात फरक दिसला , गि-याने नवीन माप घेतलं आणि तो पुन्हा खड्डा खणायला गेला, रात्रीचे दोन वगेरे वाजले असतील.. दुसरा खड्डा खणत असताना गजामामानं पुन्हा शरीराचा आकार बदलला.. रात्रीचे दोन वाजल्यापासून हा प्रकार चालू होता. कित्येकदा गि-याने गजामामाच्या शरीराचं माप घेऊन शंभर एक खड्डे खणले असतील, आता पहाट व्हायची चिन्ह दिसू लागली पण गिरा काही गजामामाला सोडेना.
गजामामाची आई पहाट होताच लेक कुठे गेला ते शोधायला निघाली, पहाटे गणू बरोबर गेलाय म्हणून ती गणूच्या घरी गेली तर गणूमामा पाग घेऊन खाडीत जायला निघाले होते. ताराक्कूने झाली हकिकत सांगितली... म्हणजे गणूमामांचं रुप घेऊन गिरा आला होता ही खबर कानोकान गावात पसरली, पंधरा मिनिटाच्या आत गावाच्या वेशीवर अख्खा गाव जमला, वेगवेगळ्या दिशेने सगळे गेले...
पांडुरंग आण्णांच्या बरोबर चार जण होते, असे दहा पंधरा ग्रुप खाडीवर गेले.
पांडुरंग आण्णा गावातले वयस्कर बाबा, ते वांझल्यांच्या दिशेने निघाले... २०- २० फुटांवर एक असे पांडुरंग आण्णांच्या ग्रुपमधील लोक धावत होते. सर्वात पुढे पाडुरंग आण्णा.

आणि पाडुरंग आण्णांना गिरा आणि विचित्र वाकड्या अवस्थेत उभा असलेला गजा दिसला.
त्यांनी क्षणार्धात मागच्या माणसाला खुण केली, मागच्यानं मागच्याला असं करत बातमी गावात व इतर लोकांपर्यंत पोहोचली, दहा मिनिटांत अख्खा गाव तिथपर्यंत आला, सूर्यप्रकाश आला नव्हता, आणि शंभर एक माणसं घोळक्यानं गि-याच्या दिशेने आरडाओरडा करत कूच केली, गि-यानं एवढे लोक पाहून लगेच खाडीत अद्दृश्य झाला. लोकांना पाहून गजामामा जागेवरच बेशुद्धावस्थेत गेले.
घरी आणल्यावर गजामामांना तीन दिवस फणफणून ताप होता... आता पहाटेचं पागायला कोणीच जात नाही. आणि गि-यांची जागा आजही प्रसिद्ध आहे.

आम्ही सारे अंगावर काटा घेऊन आपापल्या घरी आलो आणि आप्पांकडे उद्या अजून एक गोष्ट सांगायची अट घालून डोक्यावरून पांघरूण घेऊन झोपी गेलो.
(कोकणातल्या भूतकथा क्रमशः)

Continue Reading